Nên Đăng Ký Mở Công Ty Hay Hộ Kinh Doanh?

Bạn bắt đầu kinh doanh hay muốn mở rộng quy mô nhưng bạn không biết nên đăng ký mở công ty hay hộ kinh doanh sẽ phù hợp? Ưu, nhược điểm của hai mô hình này là gì? Qua bài viết này, Luật An Cường sẽ giúp bạn làm rõ để có lựa chọn tối ưu nhất cho công việc kinh doanh của bạn.

1. Khái niệm hộ kinh doanh và công ty

1.1 Khái niệm hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.
Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.

1.2 Khái niệm công ty

Công ty là là sự liên kết của hai hay nhiều người (cá nhân hay pháp nhân) bằng một sự kiện pháp lý trong đó các bên thỏa thuận với nhau sử dụng tài sản hay khả năng của họ nhằm tiến hành các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu.
Công ty bao gồm công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần và công ty hợp danh.

1.3 Nên mở công ty hay hộ kinh doanh?

Việc lựa chọn nên mở công ty hay hộ kinh doanh để tiến hành hoạt động, sản xuất kinh doanh tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố như nhu cầu, khả năng, định hướng phát triển kinh doanh của bạn, ưu nhược điểm của việc đăng ký mở công ty và hộ kinh doanh cùng các yếu tố khác,…
Trước khi lựa chọn mô hình kinh doanh, bạn cần trả lời được các câu hỏi sau:

– Quy mô hoạt động nhỏ thì có nên đăng ký mở công ty?

– Trong điều kiện cụ thể của bản thân thì đăng ký hộ kinh doanh hay công ty có lợi hơn?

– Mỗi loại hình kinh doanh thì có những ưu và nhược điểm gì?

– Duy trì hoạt động cho công ty và hộ kinh doanh cần những gì?

Nội dung dưới đây, Luật An Cường sẽ làm rõ cho bạn đọc về ưu nhược điểm của hai mô hình này, từ đó tạo điều kiện để bạn có thể đưa ra lựa chọn dễ dàng hơn.

2. Ưu và nhược điểm công ty

2.1 Ưu điểm của công ty

Công ty là một mô hình hoạt động phổ biến nhất hiện nay bởi nó có các ưu điểm sau:

– Với tư cách công ty, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc huy động vốn bằng nhiều hình thức khác nhau đối với một số loại hình công ty như công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, đặc biệt là công ty cổ phần còn có quyền phát hành cổ phiếu để huy động vốn lớn. Điều mà hộ kinh doanh không có được.

– Ngoài công ty hợp danh các thành viên công ty phải chịu trách nhiệm vô hạn thì đối với các loại hình công ty còn lại, chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm hữu hạn bằng tài sản của công ty chứ không bằng toàn bộ tài sản của mình nên vẫn có thể tham gia góp vốn hoặc đăng ký mở công ty khác.

– Có thể mở rộng kinh doanh với quy mô lớn, có nhiều địa điểm kinh doanh khác nhau bằng cách lập chi nhánh, văn phòng đại diện, hay lập địa điểm kinh doanh. Nên khi có nhu cầu tăng thêm thành viên dễ dàng hơn với loại hình hộ kinh doanh.

– Khả năng cạnh tranh trên thị trường của công ty sẽ cao hơn vì có thương hiệu riêng được xây dựng bởi chính uy tín và chất lượng sản phẩm, dịch vụ mà công ty cung cấp.

2.2 Nhược điểm của công ty

Tuy nhiên nếu bạn lựa chọn loại hình này, bạn cũng phải đối mặt với các tồn tại như:

– Thủ tục đăng ký mở, thay đổi hoặc giải thể công ty phức tạp hơn.

– Cơ chế giám sát, quản lý công ty sẽ gặp nhiều khó khăn do quy mô lớn và phức tạp hơn so với hộ kinh doanh.

– Công ty có nghĩa vụ đóng nhiều loại thuế và khá phức tạp. Ngoài thuế cơ bản như lệ phí môn bài, thuế thu nhập doanh nghiệp bạn sẽ còn phải đóng hộ thuế thu nhập cá nhân cho người lao động, thu hộ thuế giá trị gia tăng. Doanh nghiệp còn phải đóng thêm thuế bảo vệ môi trường, thuế xuất nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt,…

3. Ưu và nhược điểm của hộ kinh doanh

3.1 Ưu điểm của hộ kinh doanh

Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP mới nhất, thủ tục đăng ký khá đơn giản, dễ dàng, không quá phức tạp.

– Không ràng buộc về vốn, hộ kinh doanh có thể kinh doanh với số vốn lớn hoặc nhỏ, nhờ vậy mà khả năng quay vòng vốn nhanh giúp cho quá trình kinh doanh thuận lợi hơn.

– Đối với vấn đề quản lý: chính vì đặc điểm số lượng lao động dưới 10 người, đa phần là những người có mối quan hệ thân thiết, gắn bó với nhau nên sẽ dễ dàng trong việc quản lý và điều hành sản xuất, hoạt động của hộ kinh doanh.

– Hộ kinh doanh đóng ít loại thuế hơn. Ví dụ như lệ phí môn bài tùy theo doanh thu/năm. Thuế giá trị gia tăng nếu sử dụng hóa đơn bán hàng trực tiếp mua tại cơ quan thuế, thuế thu nhập cá nhân…

3.2 Nhược điểm của hộ kinh doanh

– Việc huy động vốn bị hạn chế, hộ kinh doanh chỉ có thể tự xoay vốn hoặc vay của các cá nhân, tổ chức khác. Cũng không thể rút vốn và chịu hoàn toàn trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình.

– Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng không quá 10 người lao động điều này khiến quy mô kinh doanh, sản xuất luôn bị bó hẹp.

– Hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình, do đó mỗi một người chỉ được phép đăng ký một hộ kinh doanh duy nhất, muốn đăng ký hộ kinh doanh ở địa chỉ khác thì phải giải thể hộ kinh doanh đang có.

– Do quy mô nhỏ nên có thể gặp khó khăn trong quá trình huy động vốn từ bên ngoài hoặc trong việc mở rộng hoạt động kinh doanh.

– Vì hộ kinh doanh không được xuất hóa đơn giá trị gia tăng nên nguồn khách hàng do đó sẽ bị hạn chế.

Tóm lại, tùy theo ngành nghề kinh doanh và định hướng phát triển, bạn nên đăng ký hộ kinh doanh hay đăng ký mở công ty sao cho phù hợp.

Nếu quy mô kinh doanh lớn, số lượng nhân công nhiều, cần nguồn lực tài chính lớn và mong muốn mở rộng sản xuất trong tương lai thì có thể ưu tiên lựa chọn một trong các loại hình công ty.

Còn nếu bạn chỉ muốn kinh doanh nhỏ lẻ trong phạm vi gia đình, nhân công ít, dễ dàng quản lý thì nên lựa chọn loại hình hộ kinh doanh thay cho công ty.

4. Thủ tục đăng ký mở công ty

Việc đăng ký mở công ty tại Việt Nam cần tuân theo quy trình và thủ tục pháp lý cụ thể đã được quy định trong Luật Doanh nghiệp 2020. Tuy nhiên, trước khi đăng ký mở công ty cần lưu ý chuẩn bị các vấn đề sau:

– Lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp (Công ty TNHH, Công ty cổ phần, Công ty hợp danh, Doanh nghiệp tư nhân…)

– Xác định tên công ty (Đảm bảo tên chưa bị trùng, không vi phạm quy định pháp luật)

– Xác định địa chỉ trụ sở chính: Địa chỉ công ty phải rõ ràng, không được đăng ký trụ sở công ty ở nhà chung cư, khu tập thể cũ hoặc nhà cao tầng nhưng không có chức năng kinh doanh văn phòng

– Xác định ngành nghề kinh doanh

– Xác định vốn điều lệ

– Chuẩn bị danh sách thành viên/cổ đông sáng lập

– Chứng thực (công chứng) chứng minh nhân dân/căn cước công dân hoặc bản sao hộ chiếu (bản sao công chứng) của thành viên/cổ đông/người đại diện theo pháp luật (trường hợp người đại diện không phải là thành viên/cổ đông)

Lưu ý: Khi đăng ký mở công ty, việc chọn loại hình doanh nghiệp nào sẽ phụ thuộc vào:

(i) Số lượng cá nhân/tổ chức tham gia góp vốn mở công ty;

Trường hợp 1: Nếu doanh nghiệp chỉ có 1 cá nhân hoặc 1 tổ chức góp vốn bắt buộc phải đăng ký mở công ty TNHH 1 thành viên hoặc doanh nghiệp tư nhân.

Trường hợp 2: Có 2 thành viên góp vốn là cá nhân/tổ chức sẽ bắt buộc phải đăng ký mở công ty TNHH 2 thành viên trở lên.

Trường hợp 3: Có từ 3 cá nhân/tổ chức góp vốn trở lên

– Lựa chọn 1: Đăng ký mở công ty TNHH 2 thành viên trở lên (lưu ý số lượng thành viên phải dưới 50 thành viên);

– Lựa chọn 2: Đăng ký mở công ty cổ phần

(ii) Ngành nghề kinh doanh công ty sẽ đăng ký hoạt động

Ngoài việc phụ thuộc vào số lượng thành viên/cổ đông góp vốn để chọn ngành nghề kinh doanh, khi đăng ký mở công ty còn phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh để lựa chọn loại hình doanh nghiệp.

Có một số ngành nghề sẽ chỉ cho phép đăng ký mở công ty TNHH như Công ty Luật, công ty kế toán…vv.

Do đó, khách hàng có thể tham khảo điều kiện về ngành nghề kinh doanh trước khi đăng ký mở công ty.

4.1 Hồ sơ đăng ký mở công ty TNHH 1 thành viên

– Giấy đề nghị đăng ký mở Công ty TNHH 1 thành viên

– Điều lệ công ty TNHH 1 thành viên;

– Bản sao Chứng thực chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân/ Hộ chiếu của Người đại diện theo Pháp luật và chủ sở hữu công ty;

– Giấy tờ ủy quyền cho người thực hiện thủ tục này.

4.2 Hồ sơ đăng ký mở công ty TNHH 2 thành viên trở lên

– Giấy đề nghị đăng ký mở doanh nghiệp.

– Điều lệ công ty TNHH 2 thành viên

– Danh sách thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty hợp danh, danh sách cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài đối với công ty cổ phần. Danh sách người đại diện theo ủy quyền đối với cổ đông nước ngoài là tổ chức.

– Bản sao hợp lệ các giấy tờ sau đây:

a) Một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân quy định tại Điều 10 Nghị định này đối với trường hợp người thành lập doanh nghiệp là cá nhân;

b) Quyết định thành lập hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương đương khác, một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân quy định tại Điều 10 Nghị định này của người đại diện theo ủy quyền và văn bản ủy quyền tương ứng đối với trường hợp người thành lập doanh nghiệp là tổ chức;

c) Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với trường hợp doanh nghiệp được thành lập hoặc tham gia thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định tại Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn thi hành.

4.3 Hồ sơ đăng ký mở công ty cổ phần

– Giấy đề nghị đăng ký mở công ty cổ phần;

– Điều lệ đăng ký mở công ty cổ phần;

– Danh sách cổ đông công ty cổ phần;

– Hợp đồng dịch vụ hoặc Giấy giới thiệu cho người thực hiện thủ tục đăng ký mở công ty

– Bản sao Chứng thực chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân/ Hộ chiếu của Người đại diện theo Pháp luật và cổ đông công ty;

5. Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh

Chủ hộ kinh doanh hoặc người được ủy quyền thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh gửi hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã nơi hộ kinh doanh đăng ký trụ sở.

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm:

– Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh

– Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp hộ kinh doanh do các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập. Văn bản ủy quyền này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật

– Bản chứng thực Căn cước công dân của các thành viên

Sau khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã trao giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả, kiểm tra điều kiện cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh theo quy định.

Trường hợp hồ sơ đủ điều kiện cấp, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và gửi thông báo về Cơ quan thuế quản lý trực tiếp hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ.

Trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện cấp, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ. Thông báo phải nêu rõ lý do và các yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ.

Lưu ý: hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Trường hợp có nhu cầu đăng ký hộ kinh doanh, các đối tượng này đăng ký hộ kinh doanh theo quy định tại Nghị định này.

Trong trường hợp Quý khách hàng vẫn đang phân vân không biết nên lựa chọn loại hình kinh doanh nào, hãy liên hệ ngay với Luật An Cường qua hotline 0815516555 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí.